Cá bỗng là loài cá phân bố chủ yếu ở vùng Tây Bắc, là cá vua của người dân nơi đây. Cá bỗng rất có giá trị, trong thiên nhiên số lượng cá cũng giảm nhiều do đánh bắt nhiều. Hiện nay cá đang được nhân giống và nuôi ở nhiều nơi. Sau đây là kinh nghiệm nuôi cá bỗng hiệu quả cho bà con tham khảo.
Cá bỗng cùng họ với cá trắm cỏ và cá chép, là loài cá đem lại kinh tế cao nhờ thịt ngon, săn chắc. Cá có thể sống lâu lên tới 50 năm nếu sống trong môi trường lý tưởng.
Cá có thân hình thon dài, sở hữu đôi môi và vây đỏ bắt mắt dễ nhận ra. Lưng cá có màu xám và nhạt dần về phía bụng, vây lưng có tia gai cứng. Trọng lượng trung bình của cá từ 5 – 6kg.
Thịt cá ngon, chắc và dễ ăn, có thể ăn tái như thịt bò. Cá bỗng có thể chế biến được thành nhiều món ngon xứng tầm đặc sản. Cá chế biến da dạng như nướng, hấp, làm gỏi, nấu cháo…đặc biệt là làm kiểu gì cũng ngon, đậm đà hương vị của vùng cao.
Trong tự nhiên cá rất quý hiếm, giá đắt đỏ, được săn lùng nhiều nhưng có tiền cũng chưa chắc đã mua được.
Nước ta đã nuôi thành công loại cá này và đem lại lợi nhuận lớn. Nhưng cũng có nhiều khó khăn vì con giống đa số phụ thuộc vào tự nhiên. Việc nhân giống cũng nhiều trắc trở vì cá này ít đẻ, nuôi 10 năm mới đẻ 1 lần và tỉ lệ cá con còn sống không quá cao.
Ưu điểm khi nuôi cá bỗng
Nuôi loại cá này có thể đem đến thu nhập cao, dễ nuôi, ít bệnh tật, có thể nuôi mật độ cao và có đầu ra ổn định. Có thể nuôi cá với nhiều hình thức khác nhau, cá cũng ăn rất ít, vì vậy nuôi loại cá này không tốn nhiều chi phí đầu tư được coi là phi vụ nuôi trồng “1 vốn 4 lời”.
Kỹ thuật nuôi cá bỗng thương phẩm
Cá bỗng thích hợp nuôi ở các tỉnh miền núi như Hà Giang, Yên Bái… Những nơi có nguồn nước sạch và mát mẻ, yên tĩnh.
Điều kiện nuôi cá
- Nước phải sạch
- Độ pH 7 – 9
- Hàm lượng oxy hoà tan 3mg/lít trở lên
- Nhiệt độ nước 20 – 30 độ C
- Độ trong nước 25 – 30 cm
Chuẩn bị ao nuôi cá
Ao nuôi cá bỗng có diện tích 1.000m2 và độ sâu nước từ 1.2 – 1.5m. Bờ ao chắc chắn, cao hơn so với mặt nước từ 40 – 50cm, nền đáy của ao là đất pha cát.
Ao nuôi phải bố trí công cấp và thoát nước riêng biệt, ao xây dựng ở nơi thoáng đãng không có bóng cây.
Trước khi thả nuôi cá phải tháo cạn ao, vét bùn đáy, phát quang xung quanh bờ ao, tiêu diệt cá tạp và địch hại cá. Ao phải đắp chắc chắn, lập lại các hang hốc.
Khử trùng ao bằng cách rải vôi bột khắp đáy ao, cày ao cho vôi và bùn trộn lẫn, phơi ao 1 tuần khi thấy bùn trong đáy ao nứt ra là được.
Những ao lần đầu nuôi cá hãy ngâm nước rửa ao 2 đến 3 lần.
Cách gây màu nước cho ao nuôi
Dùng 20 – 30 kg/100 m2 phân chuồng ủ hoai mục để rải đều vào trong ao. Sau khi cấp nước lần 1 sử dụng phân xanh 15 – 20 kg/100 m2 làm thành từng bó ngâm chìm dưới nước. Sau 1 tuần nước trong ao chuyển sang màu xanh là chuối non, cấp nước lần 2 là tiến hành thả cá nuôi.
Chọn giống và thả cá
Con con giống: Khỏe mạnh, ít bệnh tật, không mất nhớt, bơi tập trung theo đàn, màu sắc rõ ràng, kích cỡ đồng đều.
Thả cá: Mật độ thả 1 – 2 con/m2 với con giống 10 – 12cm. Thả vào lúc trời mát, trước khi thả tắm cá trong nước muôi 3% để tiêu diệt các mầm bệnh khi vận chuyển từ xa. Khi thả cho cá làm quen với môi trường nước trong ao rồi thả nhẹ nhàng cho cá tự bơi ra.
Mùa vụ thả cá từ tháng 4 – 6 và tháng 8 – 10 âm lịch.
Nguồn thức ăn nuôi cá bỗng
Nguồn thức ăn chủ yếu của cá là giun, cá vụn, đồ phế thải trong chăn nuôi, bầu bí… Nuôi cá bỗng có thể tận dụng bèo, thân chuối, rau để tiết kiệm chi phí thức ăn.
Có thể cho cá ăn thức ăn viên công nghiệp với hàm lượng đạm 28%.
Cho cá ăn 2 lần 1 ngày vào lúc 7 – 8 giờ sáng hoặc 16 – 17 giờ chiều. Kiểm tra cá ăn để dễ dàng điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Thức ăn tươi thì phải rửa sạch cắt nhỏ cho cá dễ ăn, thức ăn công nghiệp thì phải bảo quản tốt tránh ủ mốc hư sớm.
Công tác chăm sóc và quản lý
Định kỳ bón vôi cho ao hằng tháng bằng vôi bột với liều lượng 20kg/100m2. Theo dõi màu nước trong ao để bón phân sao cho hợp lý.
Giữ gìn vệ sinh môi trường nước trong ao bằng cách sau khi cho cá ăn phải nhanh chóng dọn lại thức ăn thừa. Thường xuyên kiểm tra bờ ao, cống cấp thoát nước.
Giai đoạn cuối vụ nuôi oxy trong ao thường giảm xuống thấp nên cần xử lý bằng cách bơm nước vào ao, ngừng cho cá ăn.
Thu hoạch cá bỗng
Nuôi 15 – 20 tháng cá đạt kích cỡ thương phẩm có thể tiến hành thu tỉa hoặc thu toàn bộ.
Kỹ thuật nuôi cá bỗng không khó và không tốn kém nhiều chi phí, thị trường ổn định, giá bán trên thị trường dao động từ 150.000 – 200.000 đồng/kg trở lên. Nuôi loại cá vua ở Tây Bắc này như là phao cứu sinh của nhiều người dân.
