Không chỉ nổi tiếng là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, có nhiều danh lam, thắng cảnh đẹp, điểm du lịch hấp dẫn, huyện Lục Yên (tỉnh Yên Bái) còn nổi tiếng với nhiều sản vật nổi tiếng, trong đó có đặc sản cá bỗng.
Trước đây, cá bỗng chỉ được nuôi dùng để thiết đãi khách quý hoặc vào những dịp đặc biệt như lễ, tết… bà con mới bắt cá về chế biến thành món ăn. Nhưng, để đáp ứng nhu cầu thị trường, nhiều hộ nông dân ở các xã: Tân Lập, Khánh Thiện, Lâm Thượng, Mường Lai, Khai Trung… hiện phát triển nghề nuôi cá bỗng, góp phần nâng cao đời sống.
Tới thăm làng nuôi cá bỗng ở Lục Yên, ấn tượng nhất chính là bên cạnh những ngôi nhà sàn truyền thống mang đậm văn hóa, kiến trúc của người Tày, hầu hết các hộ đều dùng khoảng đất trống trước nhà để đào ao nuôi cá.
Cá bỗng chỉ ưa sống ở vùng nước sạch, do đó, các hộ đều lấy nước từ các khe núi dẫn về để nuôi. Trong nền ao nuôi cá bỗng thường không có bùn, chủ yếu là đá và liên tục có nước lưu thông chảy vào, chảy ra.
Anh Hoàng Văn Chiền, chủ hộ gia đình nuôi cá bỗng lâu năm với số lượng lớn ở thôn Nặm Chắn, xã Lâm Thượng (huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết: “Cá bỗng có hình thù hơi giống cá chép nhưng dài và dày hơn. Da cá màu ánh xanh, vây, đuôi và khóe miệng màu đỏ nhạt. Cá bỗng khá ăn tạp, từ ngô, lúa, khoai, sắn đến lá cây hay thịt gia cầm, nhưng chúng rất chậm lớn, gần chục năm tuổi cũng chỉ có trọng lượng khoảng trên 3 kg, còn những “ông cá” có tuổi đời 30 – 40 năm cũng chỉ đạt trọng lượng khoảng 20 kg…”.
Theo anh Chiền, loại “cá tiến vua” này có giá trị dinh dưỡng cao và càng nuôi lâu năm thì thịt càng ngon, càng săn chắc nên giá thành khá cao, từ 300.000 – 700.000 đồng/kg tùy theo cân nặng…